Bert Brunninkhuis, voorzitter van Q-uestion, heeft op maandag 27 mei 2019 een korte toespraak gehouden bij Provinciale Staten in Limburg. Lees hier zijn toespraak.
Dank u wel, geachte Statenleden van Limburg, dat u Q-uestion, behartiger van de belangen van Q-koortsslachtoffers, de gelegenheid geeft om hier te spreken. Ik ben Bert Brunninkhuis, heb zelf Q-koorts en ben voorzitter.
De provincie Limburg heeft een stop op uitbreiding van het aantal geiten afgekondigd. Aanvragen om uitbreiding van stallen van vóór 18 december 2018, waren van deze stop uitgezonderd.
Het plan dat vandaag voorligt, beoogt meer uitzonderingen toe te staan. Q-uestion heeft daar grote bedenkingen bij. Sterker nog, maakt daar ernstig bezwaar tegen.
In de komende 5 minuten leg ik u de volgende 9 opmerkingen voor.
- Drie onderzoeken van het RIVM onder leiding van prof Heederik in 2016, 2017 en 2018 laten een consistente en ondubbelzinnige uitkomst zien: rondom geitenstallen is de kans om longontsteking te krijgen, veel hoger dan normaal. Woon je binnen 2 kilometer van de stal dan kan dat oplopen tot wel 20-50%. Hoe dat precies komt is nog niet duidelijk en wordt nu onderzocht. Dit is voor negen provincies, waaronder Limburg de directe aanleiding geweest voor een stop. Dat is een juiste voorzorgsmaatregel, waar de minister van Landbouw net als in het verleden, verzaakt.
- Uitbreiding van het aantal geiten en bestaande stallen zal met die wetenschap leiden tot meer longontsteking voor omwonenden, voor burgers, voor LIMburgers. De overheid die uitbreiding van geiten toestaat, doet dat willens en wetens ten koste van de gezondheid van mensen. Is dat een zorgvuldige weging tussen het private economische belang en het algemeen belang van de gezondheid van burgers?
- U wijst op de afwezigheid van een causaal verband tussen stallen en gezondheid (pagina 5) en vraagt daarmee om een wiskundig bewijs tussen oorzaak en gevolg. Dat komt zeer merkwaardig over. Minister Verburg deed dat ook en handelde niet. Dat pakte desastreus uit met zeker 95 doden en rond 1500 chronische zieken die geen uitzicht op genezing hebben. Ook in Limburg zijn mensen overleden, ook in Limburg zijn nog veel mensen ongeneeslijk ziek, ruim 10 jaar na dato. De les is dat besturen geen wiskunde is en vragen om 100% bewijs, maar het kiezen uit waarschijnlijkheden. Die schotelt het RIVM u voor.
- Bij de risico’s die u noemt op pagina 3 kijkt u naar wat de rechter kan oordelen en naar mogelijke claims van de geitenboeren. U gaat voorbij aan het risico, dat omwonenden lopen. Ook zij kunnen u aansprakelijk stellen voor het willens en wetens (gegeven de RIVM-uitkomsten) in de waagschaal stellen van hun gezondheid. Dat doet u wanneer u dit voorstel besluit aan te nemen. Want u heeft naar hen toe wel degelijk een zorgplicht, zo lees ik in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
- In uw voorstel stelt u dat er onvoldoende duidelijkheid is over het causaal verband tussen geitenstallen en het voorkomen van longontsteking. Daarmee geeft u aan onvoldoende waarde te hechten aan consistente onderzoeksuitkomsten van het RIVM over meerdere jaren. Deze wijzen op een verband tussen geitenstallen en een verhoogde kans op longontsteking. Terwijl u wel een stop heeft ingevoerd!
- In dit verband is het helemaal vreemd dat u geen twijfel heeft uitbreiding van geiten toe te staan met proefstalregelingen en het toepassen van nog niet erkende technieken.
- Kort gezegd: u twijfelt wél aan de uitkomsten van drie degelijke wetenschappelijke onderzoeken, maar u twijfelt niet aan de mogelijkheden van staluitbreiding met nog niet bewezen technieken. Uiteraard neemt u voorschriften tot meting op, maar u weet dat voorschriften stellen één is en het handhaven ervan twee. U geeft trouwens niet aan hoe u gaat meten.
- Er zijn in Nederland als gezegd negen provincies met een geitenstop. Limburg was de zevende die de maatregel nam. En is de eerste die deze stop weer ontkracht. Het argument daarvoor ligt in het faciliteren van de geitenindustrie, die in Limburg landelijk gezien het hardst is gegroeid, in 2018 met maar liefst 38%. Zorg om de volksgezondheid die u een half jaar geleden had, is blijkbaar op dit moment minder aanwezig. Waarom dat is, wordt mij niet duidelijk.
- In het krachtenveld van de huidige maatschappij is de burger vaak de onderliggende en kwetsbare partij. Het agro-industriële complex met al zijn adviseurs en belanghebbenden is duidelijk veel machtiger. Een zorgvuldige overheid dient zich daarvan bewust te zijn. Een zorgvuldige overheid behoort de zwakkere te beschermen en het algemeen belang voorop te stellen, ook in het onderhavige voorstel.
Ik dank u voor uw aandacht.
