De mensen die mij echt kennen weten dat ik geen geheimpjes kan bewaren. In mijn blog OmQekeerde wereld schreef ik over de processen en dat ik de rest niet ga verklappen. Eigenlijk is dat niet eerlijk van mij. Je kan in deze tijd maar beter goed voorbereid zijn. En aangezien ik zelf die informatie heb gemist in mijn zoektocht is het nobelste dat ik kan doen het delen.
Er gaat wel iets aan vooraf. Ik kan hier heel stoer gaan zitten typen maar de credits behoren mij niet helemaal toe. Ik heb namelijk een Wmo-consulente. ‘Een watte?’, vraagt de gezonde mens zich af. In mijn geval is dat een mevrouw van de gemeente en Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Via haar is mijn thuishulp geregeld, de gehandicaptenparkeerkaart, de scootmobielpool, de Valyspas, dat soort zaken. Deze mevrouw ken ik inmiddels een paar jaar en zij mij ook. Binnen haar werkgebied is ze strak binnen de kaders. Zo hoort dat als gerespecteerd ambtenares. Maar als mens fungeert ze voor mij als een soort van psycholoog en kleurt ze daarmee volledig buiten haar lijntjes. En het mooie is…zo is ze gewoon.
De eerste keer dat ik haar ontmoette was ik aan het verdrinken. In ons laatste gesprek hadden we het over de afgelopen jaren en hoe ze me had zien groeien. Ineens zei ze: ‘Als je meemaakt wat jij hebt meegemaakt dan is je hele identiteit, je ego weg en moet je jezelf opnieuw uitvinden en dat heb jij gedaan.’ Ik kan niet omgaan met complimentjes, voel me dan ongemakkelijk en ik weet niet hoe ik moet reageren. Ze vertelde dat ze in haar werk vaak moest denken aan de fases bij verlies die ze ooit op de opleiding had geleerd en dat ze dat altijd weer terugziet. Daarop vroeg ik haar of ze deze aan me wilde toesturen en dat deed ze.
Dit zijn de fases of zoals ik ze noem ‘processen’ zoals mijn Wmo-consulente ze toestuurde:
- Ontkenning: “Dit gebeurt niet bij mij.” Ontkenning is een bewuste of onbewuste weigering om de realiteit onder ogen te zien. Het is een natuurlijke vorm van zelfbescherming. Het helpt om zelf te bepalen in welk tempo het verdriet wordt toegelaten. We laten niet meer binnen dan we aankunnen. Sommige mensen blijven echter opgesloten in deze fase.
- Woede: “Waarom met mij?” Als de waarheid tot iemand is doorgedrongen ontstaat er vaak boosheid. In deze periode is de rouwende meestal moeilijk te benaderen. Onder de woede ligt de pijn.
- Marchanderen: ”Ik beloof een betere persoon te worden als…” In deze fase probeert men te onderhandelen. Men belooft het één te doen als er iets anders tegenover staat. Men denkt bijvoorbeeld “Als ik vanaf nu heel aardig ben voor iedereen, dan kan ik vast mijn kinderen nog wel zien opgroeien”. Veelal is de hoop (op herstel) een grote drijfveer.
- Verdriet en depressie: ”Ik geef het op.” Wanneer men de realiteit begint te accepteren komen gevoelens van verdriet, spijt, angst en onzekerheid naar boven. Vaak dienen ook verliezen uit het verleden zich weer aan. De rouwende is bijna niet meer te bereiken. Men kan behoefte hebben aan het steeds weer uiten van het verdriet. Op de bodem van het verdriet ligt vaak woede. Onderdrukte woede is vaak de oorzaak van een depressie.
- Aanvaarding: “Ik ga verder met mijn leven.” Als iemand voldoende tijd en vaak ook enige hulp heeft gehad om door de genoemde fasen te gaan begint men de realiteit te accepteren. Er komt berusting en men kan onthechten, loslaten. Loslaten is niet hetzelfde als vergeten. Het is het verlies een plaats geven in het leven en verder gaan.
Deze staan ook op internet beschreven bij de schrijfster Elizabeth Kubler Ross. Met dank aan mevrouw M.S. van gemeente Duiven.
Ik zou ze niet verklappen maar helaas, ik heb het toch gedaan…dan is iedereen maar vast voorbereid 🙂 (uiteraard zijn de processen willekeurig en vrij te voelen en interpreteren en kunnen ze ook in een andere volgorde plaatsvinden).
Voor de mensen die nu plotsklaps thuis komen te zitten en in fase 4 zitten, niet vergeten dat je daarna in fase 5 komt (en daarbij denk ik aan allen die dat niet hebben gehaald want zo zwaar kan chronisch ziek zijn zijn). Ook dit gaat voorbij. En als het voorbij is en je treft ooit iemand die door het verlies van gezondheid of anderzijds getroffen wordt, laat diegene niet verzuipen.
Foto door Engin Akyurt via Pexels
