Wij stuurden onderstaande brief aan LTO-Nederland (t.a.v. de heer H. van den Heuvel, algemeen directeur).
Eindhoven, 7 oktober 2020
Geachte heer Van den Heuvel,
Deze brief gaat over de vaccinatiebepalingen ter voorkoming van een nieuwe Q-koortsuitbraak. De NVWA constateert dat deze bepalingen op zeer grote schaal niet worden nageleefd.
Het duurde bijna 5 jaar -van begin 2005 tot eind 2009- voordat toenmalig minister Gerda Verburg afdoende maatregelen nam en de burger informeerde over de met Coxiella Burnetii besmette stallen met geiten. In die periode werden 50.000 -100.000 mensen besmet, werden 4300 van hen ziek en overleden volgens de officiële cijfers 95 mensen. Er zijn op dit moment -2020- nog steeds 1500 mensen chronisch ziek zonder kans op genezing. Alle genoemde cijfers liggen in werkelijkheid hoger, zo blijkt steeds vaker.
Naast het doden (in beleidsterrein ‘ruimen’) van meer dan 50.000 geiten legde de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) een jaarlijkse vaccinatieplicht op aan geiten- en schapenhouders met meer dan 50 dieren en aan bedrijven met een publieksfunctie.
Directe aanleiding voor deze brief is de constatering van de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) dat zij het algehele nalevingsniveau van de vaccinatieplicht erg laag vindt. Met haar rapportages van 18 december 2019 (over het naleven van de vaccinatieplicht in 2018) en van 21 augustus 2020 (over de naleving in 2019) geeft de NVWA een cijfermatig inzicht, doch blijft vaag over de daarop genomen maatregelen en sancties.
Q-uestion, stichting voor mensen met Q-koorts – belangenbehartiger van patiënten en hun nabestaanden – vindt de uitkomsten van de inspecties onvoorstelbaar en schokkend.
Nog geen 10 jaar na de grote humanitaire ramp is gebleken dat in 2018 en 2019 96% respectievelijk 93% van de professionele geiten- en schapenhouders zich niet aan de vaccinatiebepalingen houdt. Voor de zogeheten publieksbedrijven is de naleving iets beter, maar ook zwaar onvoldoende. In 2018 kwam 52% de vaccinatiebepalingen niet na, in 2019 57%.
Onze conclusie is dat de geiten- en schapenboeren de genomen maatregelen om een nieuwe Q-koortsuitbraak te voorkomen massaal niet naleven, daarmee in overtreding zijn en hun maatschappelijke verantwoordelijkheid aan hun laars lappen. Tevens, dat de genomen sancties door de NVWA niet werken, uw leden volharden in hun overtredingen, u als koepelorganisatie geen maatregelen neemt, het ministerie van LNV wegkijkt en de Gezondheidsdienst voor Dieren evenmin enige activiteit ontplooit om op de gevaren van een nieuwe uitbraak te wijzen.
U zult begrijpen dat Q-koortsslachtoffers en nabestaanden deze aanhoudende overtredingen en het onvoldoende sanctioneren daarvan als een klap in hetgezicht beschouwen. Voor de toekomst maken zij zich heel grote zorgen over deze ontwikkelingen en ze zijn zonder uitzondering geagiteerd en boos. De gevolgen waren en zijn voor alle Q-koortsgetroffenen zeer ingrijpend en life changing.
Zij vinden het werkelijk een gotspe dat iedereen opnieuw wegkijkt, niet alleen de geitenboeren, maar ook de toezichthouder, u als koepelorganisatie en het ministerie.
Met deze houding geven genoemde instanties er blijk van de risico’s van de intensieve dierhouderij, net als destijds, als verwaarloosbaar klein in te schatten en te beschouwen als een zwarte zwaan. Toen liep de houding en (niet)aanpak uit op een vreselijk drama voor duizenden. Nu doet dezelfde attitude het ergste vrezen.
Tegen die achtergrond legt Q-uestion u als koepelorganisatie de volgende vragen voor:
- Hoe is het mogelijk dat de overgrote meerderheid van uw leden de vaccinatieplicht aan zijn laars lapt, dat toezicht zo tekortschiet, dat sanctionering zo onduidelijk is, dat het ministerie van LNV daartegen niet zichtbaar optreedt en dat u als koepelorganisatie in alle talen zwijgt over deze misstanden?
- U hebt als belangenorganisatie ongetwijfeld aan tafel gezeten bij het opstellen van de vaccinatiebepalingen om zo de implementatie ervan te optimaliseren. Nu blijkt dat totaal anders uit te pakken dan u voor ogen stond. Wat is uw mening over het massaal ontduiken van deze bepalingen door de geiten- en schapenhouders?
- Wat doet u om degenen, die nalatig zijn en blijven, op hun wettelijke plichten en maatschappelijke verantwoordelijkheid te wijzen al was het alleen maar om uw imago van integriteit na te blijven streven? Wat is de teneur van het beroep dat u op hen gaat doen?
- Hoe schat u de risico’s van de intensieve veehouderij in de geiten- en schapensector in, voor de gezondheid van omwonenden en anderen, gegeven het Q-koortsdrama en het ontduiken en overtreden van de vaccinatieplicht?
- Hoe verantwoordelijk voelt de LTO zich voor de gezondheid van de burger? Is deze verantwoordelijkheid wezenlijk veranderd na het drama van 10 jaar geleden toen uw organisatie elke verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid naar de slachtoffers van Q-koorts afwees? En toen u de privacy van uw aangeslotenen van meer belang achtte dan de gezondheid van anderen?
- Q-koortspatiënten en nabestaanden kunnen geen zinnige reden voor het zo breed overtreden van de vaccinatieplicht bedenken. Zij zijn hun dierbare kwijt, zijn chronisch ziek zonder uitzicht op genezing en zeer boos en vol ongeloof over de bestaande gang van zaken. Welke geruststellende of onheilspellende boodschap hebt u voor hen?
- Hoe kunt u een beroep op gewetensbezwaren van geiten- of schapenhouders om niet te vaccineren, rijmen met hun verantwoordelijkheid naar hun buren en omwonenden. Wat is uw standpunt daarover?
- De slachtoffers van Q-koorts vrezen voor een nieuwe zoönose vanuit de geitensector, nu de vaccinatieplicht massaal wordt genegeerd en overtreden. Wat is uw opvatting over de risico’s nu u en anderen niet optreden tegen de geconstateerde wantoestanden?
- De NVWA geeft aan dat de vaccinatiebepalingen zowel betrekking hebben op het vaccineren als registreren, maar preciseert dat niet nader. Wij kunnen de cijfers daarmee niet nader analyseren en duiden. Ook is de NVWA onduidelijk over de maatregelen die zij heeft genomen om herhaling te voorkomen. Het feit dat de cijfers over beide jaren nauwelijks uiteenlopen doet vermoeden dat sancties op overtredingen van de bepalingen geen effect hebben, dat enige verbetering is opgetreden of op korte termijn valt te verwachten. Wat is uw beleid en opstelling om de naleving flink te verbeteren?
Q-uestion verwacht van u duidelijke antwoorden. De Q-koortsgetroffenen hebben daar recht op. Intern gaan stemmen op om het nu niet bij een publieke discussie alleen te laten. Nu iedereen opnieuw wegkijkt, na afwijzing van elke verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor de gang van zaken destijds, vinden wij het meer dan genoeg en vragen u dringend om adequaat te handelen.
Wij vernemen graag van u.
Met vriendelijke groet,
Q-uestion, stichting voor mensen met Q-koorts en hun nabestaanden
Bert Brunninkhuis, voorzitter
5 februari 2021: Wij hebben nog geen reactie ontvangen van LTO-Nederland op onze brief.
